باز کردن و تعمیر پلی ‌استیشن ۵

باز کردن پلی ‌استیشن ۵ کار چندان دشواری نیست. ولی این کار حتما باید با اصول و دقت زیادی انجام پذیرد تا کنسول شما دچار مشکل و خرابی نشود. ما پس از تجربیات زیادی که داشته ایم، می‌توانیم با اطمینان نحوه باز کردن پلی ‌استیشن ۵ را به صورت گام به گام به شما توضیح دهیم.

مرحله ۱: آشنایی با جزئیات پلی استیشن ۵

• پردازنده: AMD custom 8-core و ۱۶-thread 3.5 GHz Zen 2 CPU
• پردازنده گرافیکی: AMD custom RDNA 2 و ۲۲۳۰ مگاهرتز با ۳۶ واحد محاسباتی
• رم ۱۶ گیگابایتی GDDR6
• حافظه ذخیره‌سازی SSD 825 گیگابایتی و به علاوه اسلات گسترش حافظه SSD 2
• اتصال HDMI 2.1 با پشتیبانی از ویدیوی ۸K در ۶۰ هرتز، ۴K در ۱۲۰ هرتز

آخرین مشخصه مهم‌ترین آن است. آیا باید نسخه بدون دیسک Digital-Edition را بررسی می‌کردیم یا نسخه گران‌تر با درایو ۴K UHD Blu-ray؟ شیر یا خط انداختیم و نسخه با اسلات دیسک درایو را از دست دادیم.

مرحله ۲: اندازه

شاید شنیده باشید که اندازه پلی ‌استیشن ۵ بزرگ است. اما خوشبختانه در جایگاه Creative Electron’s X-ray جای می‌گیرد. فن بزرگ و لوله‌های گرما که مانند یک بزرگراه با هم تداخل دارند را ببینید.

این کنسول بی‌شک از مدل قبلی خود برتر است. قطعا نیازی به ذکر رقابت‌های موجود نیست. برای پایدار نگه داشتن این کنسول، سونی یک پایه استوار طراحی کرده است. با کمی تغییر، می‌توانید پلی ‌استیشن را به ‌صورت عمودی یا به آرامی به طرفین قرار دهید.

یک مکعب هم در زیر قرار دارد تا هنگام قرارگیری در حالت افقی، پیچ پایه ثابت بماند. در قسمت پشت، پورت‌های کنسول قرار دارند. دو پورت USB-A 3.0، LAN، HDMI 2.1 و دو پین آن‌ها. اگر آن‌ها را به جفت پورت USB جلو (یک پورت Type A و یک Type C) اضافه کنید، کنسول کاملاً قابل اتصالی خواهید داشت.

پلی‌ استیشن ۵، پورت صوتی نوری پلی ‌استیشن ۴ را ندارد. اگر شما یک گیرنده یا نوار صوتی قدیمی دارید، این موضوع خیلی ناامیدکننده است.

مرحله ۳: باز کردن

با اینکه این کنسول ظاهر عجیبی دارد، اما روش باز کردن آن کاملاً انسان دوستانه است. هر دو پنل سفید رنگ کنسول با یک حرکت کششی به سمت بالا جدا می‌شوند و بدین ترتیب امکان دسترسی سریع به اسلات ۲ SSD الحاقی، فن خنک‌کننده و درگاه‌های قابل گردگیری را فراهم می‌کند.

وقتی صحبت از تعمیر و نگهداری آسان از سخت ‌افزار خنک ‌کننده کنسول است، می‌توانید به راحتی از فن‌های کنسولتان تعریف نمایید. اما برای دسترسی به بخش‌های عمیق‌تر دستگاه، به یک پیچ‌گوشتی T8 Torx نیاز خواهیم داشت.

کنسول PS5 از سیستم خنک ‌کننده «چندجهته» به همراه قفس محافظ ۱۲۰ میلی‌متری استفاده می‌کند که هوای خنک را از هر دو طرف به داخل دستگاه می‌کشد. این سیستم خنک‌کننده توانایی جابجا کردن حجم زیادی از هوا را دارد. اما کمپانی سونی به آن اجازه نمی‌دهد که آنقدر سریع بچرخد تا سر و صدای زیادی ایجاد نکند.

خوشبختانه محل قرارگیری هارد درایو ۲ SSD نیز در دسترس است. یک پیچ فیلیپس و صفحه محافظ فلزی را جدا کنید تا برای ارتقای فضای ذخیره ‌سازی دستگاهتان آماده شوید. تعبیه این اسلات نشان می‌دهد که کمپانی سونی بسیار خوش‌فکر است. مخصوصاً به این دلیل که فضای ذخیره‌سازی اصلی خود کنسول به طرز نگران‌کننده‌ای محدود است.

مرحله ۴

بر سر راهتان پیچ‌های محافظ بیشتری وجود دارند. حتی یکی از این پیچ‌ها زیر برچسب نشان‌ دهنده اصل‌بودن دستگاه قرار دارد. خوشبختانه این برچسب ضمانت «Warranty Void» نیست، زیرا در این صورت کارشان غیرقانونی خواهد بود. (مثل همیشه، تا زمانی که به چیزی آسیب نزنید می‌توانید دستگاه را دست‌کاری کنید و از ضمانت آن استفاده نمایید.)

با جدا کردن نیمه اول پوسته پلاستیکی، با درایو نوری کنسول مواجه خواهیم شد. جدا کردن درایو نوری باریک از کنسول کار سختی نیست و به همین دلیل برای جایگزینی‌های بالقوه خوب است. البته تا زمانی که واقعاً بخواهید آن را جایگزین نمایید.

دقیقاً مانند کنسول Xbox Series X، نتایج آزمایشات نشان می‌دهد که درایو نوری کنسول PS5 با مادربُرد دستگاه جفت شده است. بدین ترتیب با یک جایگزینی ساده درایو، کنسول توانایی خواندن دیسک را نخواهد داشت.

اگر می‌خواهید درایو را جدا کرده و بُرد مدار اصلی را نگه ‌دارید، ممکن است راه‌حلی برایتان وجود داشته باشد. اگر این را آزمایش کردیم، نتیجه را اعلام خواهیم کرد.

مرحله ۵

زیر صفحه فولادی یک لوله گرمایی برای خنک‌ کردن یک ردیف VRM متصل به یک قطعه فلزی کوچک است. به نظر می‌رسد که در حال مشاهده پشت بُرد اصلی هستیم. تمام سخت ‌افزارهای خنک‌ کننده دستگاه در زیر آن نصب شده‌ اند.

ممکن است به نقطه بدون بازگشت نزدیک شده باشیم. اما بیایید سخت ‌افزار را جدا کنیم و بُرد را بچرخانیم. بله، آن لایه براق پوشاننده پردازنده چیزی به‌ جز فلز مایع، پادشاه تمام مواد رابط کاربری حرارتی با عملکرد بالا، نیست.

فلز مایع در میان مادکننده‌ها و اورکلاک‌کننده‌ های کامپیوتر معروف است. زیرا یک رسانای گرمای بسیار کارآمد است. به‌ شکل قابل ‌توجهی کارآمدتر از خمیرهای حرارتی معمولی و بتونه‌ها است. یعنی هرچه تراشه خنک‌ تر باشد سریع‌ تر عمل می‌ کند. بدین ترتیب گرافیک‌ های زیبا تری خواهیم داشت.

اما با وجود ارائه رسانایی گرمایی، رسانایی الکتریکی ناخواسته‌ای نیز به ‌وجود می‌آورد. بنابراین نباید آن را در محل نامناسب قرار دهید. کمپانی سونی یک کیسه عایق و بالشتک فومی که فلز مایع را در سطح تراشه نگه ‌می‌دارد. البته به شرطی که شما آنچه که ما انجام داده‌ ایم را انجام ندهید، را به عنوان اختراع ثبت کرده است.

مرحله ۶

پیش از آنکه در باز کردن پلی ‌استیشن ۵ به تراشه‌های بزرگ کنسول اشاره کنیم، حتماً شما چیزهایی درباره آن‌ها شنیده ‌اید. در اینجا برخی از ویژگی‌های جالب این بُرد الکترونیکی (PCB) بزرگ آورده شده است.

• ماژول مغناطیسی دو طرفه USA GST5009 LF 1000 Base-T
• موتور بازر Murata Piezo
• باتری پشتیبان ۳ ولت (احتمالاً برای ذخیره زمان و تاریخ کنسول استفاده می‌شود.)
• ماژول وایفای سونی مدل J20H100

• شاخه ورودی برق که مستقیماً درون منبع تغذیه قرار می‌گیرد.
• اسلات ۲ SSD الحاقی، به محض اینکه کمپانی سونی آن را فعال کند، بسیار مفید خواهد بود.
• کانکتور آنتن ماژول Wi-Fi

مرحله ۷

حالا به سراغ اصل ماجرا خواهیم رفت. در اینجا به قطعات سیلیکونی تأمین‌ کننده کنسول PS5 نگاهی می‌اندازیم.

• CPU هشت هسته‌ای به همراه GPU مدل AMD CXD90060GG از کمپانی Sony Interactive Entertainment Inc
• SSD کنترلر مدل CXD90062GG از کمپانی Sony Interactive Entertainment Inc
• سونی یک SSD سفارشی مخصوص کنترلر ساخته است، تا با سرعت بالای داده‌های کنسول PS5 مقابله کند. در حالی که کنسول Series X کمپانی مایکروسافت از تنظیمات معمولی‌تر با سخت ‌افزاری از SanDisk استفاده می‌کند.

• حافظه SDRAM مدل SK Hynix H5AN4G8NBJR-UHC DDR4 با ظرفیت ۵۱۲ مگابایت
• ۶ عدد فلش مموری ( در هر طرف ۳ تا) مدل Kioxia/Toshiba Memory TH58LJT0T24BA4M BiCS
• حافظه GDDR6 SGRAM مدل Micron MT61K512M32KPA-14:B با ظرفیت ۲ گیگابایت

مرحله ۸

تراشه‌ های اضافی به انتقال داده‌ها و به دستگاه‌هایی که به کنسول PlayStation متصل می‌کنید، کمک می‌کنند.

• ورودی / خروجی کنترلر مدل CXD90061GG از کمپانی Sony Interactive Entertainment Inc
• فلش مموری مدل Winbond W25Q16JV 16 Mb
• گیرنده Panasonic MN864739 HDMI

• گیرنده خطی دو جهته Texas Instruments TUSB1044 10 Gbps USB Type-C
• سوئیچ برق Texas Instruments TPS2001D 2 A USB
• این تراشه‌های کوچک از دستگاه در برابر تخلیه بار الکترواستاتیکی مضر محافظت می‌کنند.

مرحله ۹

تمام این قطعات سیلیکونی بدون وجود راهی برای تأمین انرژی هر یک از آن‌ها چه فایده‌ای دارند؟ در اینجا با تراشه‌های مخصوص تأمین برق کنسول آشنا خواهید شد.

۱- تراشه Infineon XDPE14286A 16 Phase PWM Controller

۲- ماژول برق نیمه‌رسانا NCP252160

۳- تراشه مدیریت برق مدل Richtek RT5126

۴- تراشه مدیریت برق مدل Richtek RT5127

۵- تراشه هماهنگ‌کننده Texas Instruments TPS53219A

۶- مبدل Texas Instruments TLV62090 3A

هنگام باز کردن پلی ‌استیشن ۵ خازن‌هایی که با رنگ بنفش مشخص شده ‌اند، فیلتر ولتاژ نهایی را قبل از رسیدن برق به پردازنده اصلی انجام می‌ دهند تا ولتاژ کاملاً ثابت بماند. اگر بخواهید عملکرد سریع‌تری داشته باشید این خازن‌ ها مهم هستند.

مرحله ۱۰

در زیر سپر فلزی شماره دو: یک هیت ‌سینک عظیم و یک منبع تغذیه با ظاهری عجیب قرار دارد. از آنجا که به طور طبیعی گرما افزایش می‌یابد، منطقی است که از این هیت ‌سینک برای انتقال گرما به سمت بالا از طریق لوله‌های حرارتی‌ای که قبلاً در عکس اشعه ایکس مشاهده کردیم، استفاده شود. در تمام مدت، گرمایی که از طریق قطعات فلزی fin stacks منتشر می‌شود، توسط فن خنک‌کننده از بین خواهد رفت.

هیت سینک کنسول PS5 در مقایسه با هیت‌سینک کنسول Xbox Series X دارای سطح وسیع‌تری برای پخش گرما است. کنسول PS5 مانند کنسول Series X از محفظه بخار استفاده نمی‌کند. اما کمپانی سونی ادعا می‌کند که ترکیب لوله‌های حرارتی مسی و هیت ‌سینک‌ها به همان اندازه مؤثر هستند.

در زیر هیت‌ سینک غول ‌پیکر کنسول PS5 یک منبع تغذیه ۳۵۰ واتی چکمه‌ای ‌شکل قرار دارد، که برای کشش ۲۰۰ واتی آزمایش شده است. در زمان بار کامل بیش از اندازه کافی است و حتی کمی بهتر از منبع تغذیه ۳۱۵ واتی کنسول Series X است.

در اینجا یک نمای کلی از باز کردن پلی ‌استیشن ۵ برای کسانی که درخواست کرده بودند، قرار دارد. خود PSU توسط Delta ساخته شده است.

مرحله ۱۱

کنسول PlayStation 5 درست مانند رقیب مایکروسافت خود، یک جهش بزرگ رو به جلو در فناوری کنسول‌های بازی است. با اینکه این کارمان چند هفته طول کشید، اما در این مدت چیزهای زیادی درباره کنسول PS5 آموخته ‌ایم.

طراحی نسبتاً مدولار و قابلیت تعمیر آسان آن، کمی تحت‌الشعاع برخی از مشکلات نرم‌افزاری و پیچ‌های محافظتی Torx قرار گرفته است. همانطور که قبلاً گفته شد در اولین مرحله باز کردن پلی ‌استیشن ۵ بدون استفاده از ابزار به ‌راحتی به فن خنک‌کننده و اسلات ۲ SSD الحاقی دسترسی خواهید داشت که از نظر ما این یک برگ برنده است.

مرحله ۱۲

در حالی که منتظر کنسول PS5 بودیم، خودمان را با کنترلر DualSense مشغول کردیم. درون این کنترلر آنقدر چیزهای جدیدی قرار دارد که جداسازی قطعات آن، یک مبحث جداگانه است.

این کنترلر دارای تریگرهای تطبیق‌پذیر، سیستم هپتیک فوق‌العاده، ترک‌پد بزرگ‌تر، شارژ USB-C، طراحی دکمه‌های زیرکانه و موارد دیگر است. با اینکه کلمه “شوک/ Shock” از اسم کنترلر حذف شده است (کنترلر کنسول نسل قبلی dualshock نام داشت)، اما بدون شک این کنترلر نیز شوک بزرگی به صنعت بازی وارد کرده است.

مرحله ۱۳

هنگام باز کردن پلی ‌استیشن ۵ به طراحی کنترلر دقت کنید. طراحی کنترلر به‌ گونه‌ای است که پیچ‌هایش قابل دیدن نیستند. به نظر می‌رسد سونی می‌خواهد که ما بیشتر تلاش کنیم. اما هنوز نتوانسته ما را فریب دهد. هرجا درزی باشد راهی هم است. بخش سیاه‌ رنگ اطراف جوی ‌استیک‌ها به آسانی باز می‌شود و بدین ترتیب با دو پیچ در نزدیکی نوک دستگیره کنترلر مواجه خواهید شد.

مطمئناً در اینجا چند پیچ دیگر نیز وجود دارد. بله، دو پیچ دیگر نیز در زیر دکمه‌های L1 و R1 مخفی شده است که با یک ابزار کوچک clip-prying به آن‌ها دسترسی خواهید داشت.

مرحله ۱۴

قطعه اصلی را جدا کنید. چهار پیچ فیلیپس و چند گیره، تنها چیزهایی هستند که میان یک کنترلر DualSense باز و مشتریان کنجکاو قرار دارند. خیلی هم بد نیست. باتری کنترلر DualSense نیز همانند کنترلرهای DualShock 4 و DualShock 3، دارای یک محافظ پلاستیکی محکم است و در جای خود چسبانده نشده است.

به دلیل قابلیت بالای تعویض ‌پذیری باتری، می‌توان گفت که این کنترلر از سایر گوشی‌های هوشمند مدرن بسیار جلوتر است. این قطعه خاکستری در واقع باتری ۵.۷ واتی آن است. ظرفیت این باتری نسبت به باتری ۳.۷ واتی کنترلر DualShock افزایش قابل ‌توجهی داشته و دلیل خوبی برای اینکار وجود دارد. چیزی باید برق تمام این فناوری‌های جدید را تأمین کند.

باتری جدید DualSense بیشتر شبیه به باتری ۵ واتی کنترلر Nintendo’s Switch Pro است، که جایگزینی آن نیز بسیار آسان است.

مرحله ۱۵

حالا نوبت دل و روده کنترلر است. سنسورهای دکمه، مادربُرد، درایورهای هپتیک و تریگرهای تطبیق‌پذیر، همگی بر روی یک قاب میانی سیاه ‌رنگ نصب شده ‌اند. از این منظر، مشخص است که سونی چقدر به ارتقای کنترلر DualSense اعتقاد دارد. نیمی از حجم داخلی کنترلر به تریگرها و درایورهای هپتیک اختصاص داده شده است.

هر دو تریگر تطبیق‌پذیر با کابل متصل شده ‌اند، اما درایورهای هپتیک، پورت‌های USB-C و جوی‌ استیک‌ها توسط اتصالات لحیم‌شده سر جای خود نگه‌ داشته می‌شوند. در پشت آن‌ها، بُرد مدار اصلی قرار دارد. هرجا که یک بُرد مدار باشد، تراشه نیز است.

۱- تراشه SIE CXD9006GG (به نظر می‌رسد یک تراشه سفارشی سونی تمام کارهای سخت را انجام می‌دهد.)

۲- تراشه Dialog DA9087 PMIC

۳- تراشه صوتی Realtek ALC5524

۴- آمپلی‌فایر صدا مدل Nuvoton NAU8225 3.0 W Class-D

مرحله ۱۶

بیایید به این تریگرهای با مقاومت متغیر عجیب بپردازیم. تریگرها ابتدا به ‌طور معمول کار می‌کنند و با یک دکمه روی کابل روبانی آبی‌رنگ وصل می‌شوند. اما اگر سازندگان بازی بخواهند، می‌توانند میزان سختی کشش تریگرها را تنظیم کنند.

موتور نقره‌ای ‌رنگ چرخ ‌دنده سفید را می‌چرخاند، که بازوی اهرم سیاه ‌رنگ را به سمت بالا می‌برد و در اهرم تریگر مقاومت ایجاد می‌کند. بدین ترتیب نوع جدیدی از بازخورد را به کنترلر اضافه می‌نماید.

مرحله ۱۷

بیایید سریعاً نگاهی به اجزای تریگرها بیاندازیم. سنسورهای دکمه R1 در سمت چپ و دکمه R2 در سمت راست قرار دارند. به نظر می‌رسد که دکمه R2 از یک سنسور «دو مرحله‌ای» برای ایجاد تمایز میان کشش جزئی و کشش کامل تریگرها استفاده می‌کند، اما دکمه R1 فقط یک سوئیچ دیجیتال ساده است.

سپس به سراغ قاب پلاستیکی، پین‌های فلزی و فنرها می‌رویم. این قطعات، بدون نیاز به سایر قسمت‌های فانتری کنترلر، عملکرد غیرتطبیقی تریگر R2 را اجرا می‌کنند. سیستم چرخ‌ دنده همانطور که در مرحله قبل نشان داده شد، کار می‌کند. چرخ ‌دنده سفید رنگ، (از زیر قطعات سبز رنگ) چرخ ‌دنده دایره‌ای را می‌چرخاند، که آن نیز بازو را به سمت بالا می‌برد تا در برابر عملکرد اهرم R2 مقاومت کند.

محفظه چرخ ‌دنده سفید رنگ، تمام اجزای چرخ‌ دنده را در کنار هم نگه ‌داشته است. موتور نقره‌ای به زیر آن چرخ ‌دنده سفید متصل شده است. شاخه‌های موتور به بُرد مدار ماژول تریگر لحیم می‌شوند. سرانجام، یک بُرد مدار همه این قطعات را کنار هم نگه می‌دارد. دو کابل ربانی نیز وجود دارند. یکی از کابل‌ها به دکمه‌ها وصل می‌شود و دیگری به مادربُرد. اینکودر چرخشی سیاه‌ رنگ میزان چرخش، چرخ‌ دنده‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.

مرحله ۱۸

با عبور از قطعات قابل تعویض به اجزای لحیم شده می‌رسیم. در ابتدا با دو محرک سیم‌پیچ صوتی مدل Foster مواجه خواهیم شد که سیستم هپتیک را هدایت می‌کنند. سپس دو جوی استیک وجود دارند. در واقع این جوی‌ استیک‌ها مشابه جوی ‌استیک‌های مارک Alps کنترلر DualShock 4 هستند.

جوی ‌استیک‌های کنترلر Joy-Con در مقایسه با این جوی ‌استیک‌ها بسیار پیش ‌پا افتاده است. جوی ‌استیک‌های PlayStation کمتر از جوی ‌استیک‌های Joy-Con مستعد رانش هستند، اما لحیم‌کاری آن‌ها سخت‌تر است. در آخر، پورت USB-C قرار دارد. یکی دیگر از اجزای مهم کنترلر که ترجیح می‌دهیم به راحتی قابل تعویض باشد.

مرحله ۱۹

کنترلر DualSense به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آپگریدهای PS5 شناخته می‌شود. در آخر نیز با کمک اشعه ایکس به تمام اجزای داخلی کنترلر DualSense نگاهی می‌اندازیم. باز کردن پلی ‌استیشن ۵ به پایان رسید. وقت آن است که همه ‌چیز را سر جای خودش قرار دهیم و ببینیم که آیا می‌توانیم فلز مایع کافی برای کنسول تهیه کنیم یا نه.

منبع: IFixIt